Σιελόρροια είναι η ακούσια ροή σάλιου από το στόμα.
Ο όρος αναφέρεται συνήθως στην πρόσθια σιελόρροια και πρέπει να διακρίνεται από την οπίσθια, όπου το σάλιο διατρέχοντας την επιφάνεια της γλώσσας ρέει στο φαρυγγικό ισθμό.
Είναι σοβαρή ανικανότητα για μεγάλο αριθμό ασθενών με εγκεφαλική παράλυση - παιδιών και ενηλίκων – αλλά και για μικρότερο αριθμό ασθενών με άλλους τύπους νευρολογικών (νευροεκφυλιστικών) ή νοητικών βλαβών.
Η σιελόρροια είναι φυσιολογική διαδικασία στα παιδιά ηλικίας 18-24 μηνών, μέχρις ότου ολοκληρωθεί η ανάπτυξη των αντανακλαστικών του στόματος και της κατάποσης. Οταν όμως επιμένει πάνω από τα 4 έτη ηλικίας, θα πρέπει να θεωρείται παθολογική κατάσταση.
Η σιελόρροια (συνδυαζόμενη συνήθως με εγκεφαλική παράλυση) προκαλεί σημαντικά προβλήματα: κλινικά, λειτουργικά, ψυχολογικά, κοινωνικά, τόσο στους ασθενείς, όσο και στους οικείους.
Συχνά
-παρουσιάζουν δερματικές περιστοματικές και τραχηλικές φλεγμονές
-τα ρούχα τους υγραίνονται συνεχώς και χρειάζονται αλλαγή, αναγκάζοντας την οικογένεια να παραμένει στο σπίτι και να απομονώνεται κοινωνικά
-τα παιχνίδια και οι συσκευές διδασκαλίας και επικοινωνίας καταστρέφονται από την υγρασία μειώνοντας έτσι και την εκπαιδευσή τους
Η οπίσθια σιελόρροια ειναι πιο σοβαρή κατάσταση διότι μπορεί να προκαλέσει βήχα, εμμέτους,αναπνευστική δυσχέρεια, αδυναμία ομιλίας και εισροφήσεις που οδηγούν σε υποτροπιάζουσα πνευμονία.
Σε σοβαρές περιπτώσεις η αφυδάτωση προκαλεί ιδιαίτερα προβλήματα υγείας.
Η σιελόρροια σπάνια οφείλεται σε υπερέκκριση των σιελογόνων αδένων, (πρωτογενής σιελόρροια) συνήθως οφείλεται σε εξασθενημένο νευρομυϊκό έλεγχο και δυσλειτουργία της εκούσιας κινητικής δραστηριότητα του στόματος, η οποία οδηγεί σε υπερχείλιση του σάλιου από το στόμα (δευτερογενής σιελόρροια).
Στην δυσλειτουργία αυτή συνεπικουρούν:
-Η ανεπαρκής ή και σπάνια κατάποση
-Η θέση της κεφαλής
-Η μεγάλη γλώσσα.
-Η κακή στοματική υγεία.
Οι σιελογόνες αδένες εκκρίνουν κατά μέσο όρο 1-1,5 lt/24h σάλιου
-οι υπογνάθιοι αδένες παράγουν το 70% των εκκρίσεων ηρεμίας.
-Το 20% παράγεται από τις παρωτίδες (με εξωτερικά ερεθίσματα (τροφές, οσμές)
-Το υπόλοιπο 10% προέρχεται από τους υπογλώσσιους και τους υπόλοιπους σιελογόνους αδένες.
Το σάλιο εξυπηρετεί πολλές λειτουργίες.
-προστατεύει τα δόντια, τα ούλα και τους βλενογόννους από φλεγμονές,
-λιπαίνει τον βλεννογόνο του στόματος για να βοηθήσει στην κατάποση και την ομιλία,
-διευκολύνει την αναπνοή με καθαρισμό της στοματικής κοιλότητας
-προάγει την πέψη με τη διάσπαση πρωτεϊνών και υδατανθράκων με αμυλάση.
Η διαχείριση του ασθενούς με σιελόρροια, προκειμένου να αποφασιστεί ο τρόπος αντιμετώπιισης απαιτεί την συνεργασία ομάδας διαφόρων ειδικών όπως: Λογοπαιδικός, Οδοντίατρος, Νευρολόγος, ΩΡΛ, Ορθοπαιδικός, Φυσιοθεραπευτής
Είναι σημαντικό να εκτιμηθούν:
-Το επίπεδο επίγνωσης του ασθενούς για την καταστασή του
-Η θέση της κεφαλής και η ικανότητα έλέγχου των κινήσεών της
-Η Υγιεινή δοντιών στόματος
-Οδοντική σύγκλειση και απόφραξη των χειλιών
-Ασφάλεια του μηχανισμού κατάποσης
-Ρινική απόφραξη
Οι γονείς και τα άτομα που φροντίζουν το παιδί μπορεί να βοηθήσουν στην εκτίμηση των χαρακτηριστικών της σιελόρροιας :
-Η ώρα αιχμής στο 24ωρο
-Αριθμός αλλαγών σαλιάρας ή ρούχων ανά ημέρα
-Δυσκολίες με πληκτρολόγια ή άλλες συσκευές επικοινωνίας
-Σοβαρότητα της διαβροχής του δέρματος και περιστοματικές φλεγμονές
Όπως και στην εκτίμηση της σοβαρότητας και της συχνότητας της σιελόρροιας καθώς και στην επίδραση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς και της οικογένειας του
Η σοβαρότητα της σιελόρροιας εκτιμάται με την ακόλουθη κλίμακα:
-Ξηρά: Ποτέ δεν έχει σιελόρροια
-Μικρά: Μόνο τα χείλη υγρά
-Μέτρια: Χείλη και το πηγούνι υγρά
-Σοβαρή: Ρούχα λερωμένα
-Άφθονη: Ρούχα, χέρια και δίσκοι υγρά-βρεγμένα
Η συχνότητα της σιελόρροιας εκτιμάται με βάση την ακόλουθη κλίμακα:
-Ποτέ δεν έχει σελόρροια
-Περιστασιακή σελόρροια - Όχι κάθε μέρα
-Συχνή σελόρροια - Κάθε μέρα
-Μόνιμη σελόρροια
Άλλες καταστάσεις που μπορεί να συμβάλουν στη σιελόρροια
1.Η ρινική απόφραξη με χρόνια στοματική αναπνοή μπορεί να επιδεινώσει τη σιελόρροια.
-η υπερτροφία των αδενοειδών εκβλαστήσεων
-η αλλεργική ρινίτιδα
-η σκολίωση ρινικού διαφράγματος
-οι ρινικοί πολύποδες
2.Υπερτροφία αμυγδαλών
3.Οδοντιατρικά προβλήματα
-ατελής σύγκλειση του στόματος
-ουλίτιδα και οδοντική τερηδόνα
4.Θέση και έλεγχος της κεφαλής και τραχήλου